*Του Χρίστου Παπαγεωργίου

Τα πολυώροφα κτήρια είναι πλέον γεγονός και στην Κύπρο, προσφέροντας έτσι ένα νέο αρχιτεκτονικό στοιχείο στον σχεδιασμό και την πολεοδομική ανάπτυξη του νησιού μας. Για την ολοκλήρωση τέτοιων ψηλών κατασκευών, απαιτείται η χρήση γερανών προς διευκόλυνση των διαφόρων εργασιών και γι’ αυτό συχνά πυκνά δεσπόζουν πάνω από τα τοπία των πόλεων. Πώς μπορούμε όμως να διασφαλίσουμε ότι οι γερανοί δεν θα καταρρεύσουν κατά την διάρκεια ενός σεισμού αφού ο κίνδυνος εγκυμονεί ανά πάσα στιγμή λόγω σεισμογενούς γεωγραφικής θέσης της Κύπρου;

Το νέο Διεθνές πρότυπο ISO 11031:2016 μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον υπολογισμό των σεισμικών φορτίων, όπου καθορίζονται οι αρχές σχεδιασμού για γερανούς που προορίζονται να εργαστούν σε σεισμικά ενεργές περιοχές και για γερανούς που απαιτούνται να είναι σεισμικά ανθεκτικοί. Το εν λόγω πρότυπο, αναπτύχθηκε κατόπιν αιτήματος της Ιαπωνίας όπου μετά τον σεισμό του 1995 στο Κόμπε, τονίσθηκε η ανάγκη εκπόνησης ενός προτύπου για την εξασφάλιση της σεισμικής ανθεκτικότητας των γερανών.

Όπως επισημαίνει ο εμπειρογνώμονας της Τεχνικής επιτροπής κ. Klaus Pokorny που εκπονεί το εν λόγω πρότυπο για τις αρχές σχεδιασμού και των απαιτήσεων για γερανούς, πρέπει πρώτα να υπολογισθούν τα σεισμικά φορτία που δείχνουν πώς ένας γερανός θα ανταποκριθεί σε μέτρια έως σοβαρή μορφή σεισμό, επιβεβαιώνοντας έτσι την ασφάλεια τους. Στη συνέχεια, μπορούν να χρησιμοποιηθούν οριακές καταστάσεις σχεδιασμού που παρέχονται σε δύο μορφές: την κατάσταση λειτουργικότητας και την απόλυτη οριακή κατάσταση.

Αφ’ ενός, η κατάσταση λειτουργικότητας εξασφαλίζει ότι ο γερανός μπορεί να αντέξει τις επιπτώσεις των εδαφικών κινήσεων σε μέτριο σεισμό καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής των υπηρεσιών του και να συνεχίσει να λειτουργεί όπως θα έπρεπε. Αφ’ ετέρου, η απόλυτη οριακή κατάσταση απαιτεί ότι η δομή του γερανού δεν πρέπει να καταρρεύσει κατά τη διάρκεια των εδαφικών κινήσεων ενός ισχυρού σεισμού, και παράλληλα ότι η αναστολή φορτίων ή οποιουδήποτε άλλου μέρους του γερανού δεν πρέπει να πέσει ή να βλάψει είτε δημόσιους ή και ιδιωτικούς φορείς είτε εργαζόμενους.

Ωστόσο, για κάθε αξιολόγηση πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι περιφερειακές σεισμικές συνθήκες καθώς και οι συνθήκες επιφάνειας του εδάφους στη θέση όπου βρίσκεται ο γερανός. Είναι επίσης σημαντικό να εξετάζεται πώς ο γερανός προορίζεται να χρησιμοποιηθεί και οι τυχόν κίνδυνοι που θα μπορούσαν να προκύψουν από σεισμικές βλάβες.

Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, το Διεθνές πρότυπο ISO 11031 υιοθετεί ένα επιπρόσθετο κριτήριο εμπιστοσύνης στον οικοδομικό κλάδο και παράλληλα παρέχει κοινή τεχνική γλώσσα στους κατασκευαστές, χρήστες και ιδιοκτήτες των γερανών να καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλο με σαφήνεια ανεξαρτήτου γεωγραφικής θέσης και τοποθεσίας.

Το ISO 11031:2016, εκπονήθηκε από τη Διεθνή Τεχνική Επιτροπή Τυποποίησης ISO/TC 96, ¨ Αρχές σχεδιασμού και απαιτήσεις ¨. Η υιοθέτηση και εφαρμογή των Ευρωπαϊκών και Διεθνών Προτύπων στην Κύπρο γίνεται μέσω του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS), ο οποίος είναι ο Εθνικός φορέας για την τυποποίηση. Ενημέρωση για οποιεσδήποτε εξελίξεις στο εν λόγω θέμα, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να λάβουν από τους αρμόδιους Λειτουργούς του CYS και το Κέντρο Πληροφόρησης & Εξυπηρέτησης (ΚΕΠΕ).

 

*Ο Χρίστος Παπαγεωργίου είναι Λειτουργός Τυποποίησης CYS, Πολιτικός Μηχανικός